ಕೊರೊನಾದಿಂದ ಮರೆಯಾದ ದೀಪಾವಳಿಯ ಕಬಡ್ಡಿ ಸಂಭ್ರಮ

ಋತುಚಕ್ರದ ಸೌಂದರ್ಯ ಲಹರಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಷದ ಹನ್ನೆರಡು ಮಾಸಗಳು. ಭಾರತೀಯರಲ್ಲಿ ಅಂತರ್ಯಾಮಿಯಾಗಿರುವ ಖಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ, ವಿಜ್ಞಾನಿ, ಕವಿ ಚಿತ್ರಕಲಾವಿದರು ಈ ಹನ್ನೆರಡು ಮಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಗ್ರಹಿಸಿ, ಅದಕ್ಕನುಸಾರವಾಗಿ ನಡೆಯುವ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಬಲು ಸುಂದರವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದನ್ನು ವೇದ ಶಾಸ್ತ್ರಾದಿ, ಪೌರಾಣಿಕ, ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆದಿಟ್ಟ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೇ, ಕಾವ್ಯ, ಸಂಗೀತ ನೃತ್ಯ, ಚಿತ್ರಕಲಾದಿ ಲಲಿತಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸಲಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಚಿತ್ರಕಲೆಯ ರಾಜಸ್ಥಾನಿ ಶೈಲಿಯ ಚಿಕಣಿ ಚಿತ್ರಕಲೆ ಅನಾವರಣಗೊಂಡಿದ್ದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಹದಿನೇಳನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ದೇಶದಲ್ಲಿ ದೀಪಾವಳಿಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ಚಿಕಣಿ ಚಿತ್ರಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು. ಅದರ ರಂಗುರಂಗಿನ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ.

17 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಔರಂಗಜೇಬನ ಲಲಿತಕಲಾ ವಿರೋಧಿ ನೀತಿಯಿಂದ ಬೇಸತ್ತ ಹಲವು ಕಲಾವಿದರು ಉತ್ತರದ ಪಹಾಡಿ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಅಲ್ಲಿನ ಕಲಾ ಶಾಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಲಿತ ಸುಧಾರಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಚಿಕಣಿ ಚಿತ್ರಕಲೆಯನ್ನು ದೇಶದೆಲ್ಲೆಡೆ ಜನಪ್ರಿಯಗೊಳಿಸಿದರು. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಗೊಂಡಿರುವ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಚಿತ್ರ 17 ನೇ ಶತಮಾನದಾಗಿದ್ದು, ಇದು ರಾಜಸ್ಥಾನಿ ಶೈಲಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ ಮೇಲುಪ್ಪರಿಗೆಯಲ್ಲಿ ತೂಗುವ ಆಕಾಶ ಗೂಡುಗಳು, ಲಕ್ಷಿಪೂಜೆ, ತೈಲಾಭ್ಯಂಜನ ,ಕೊಳಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ, ದೀಪ ಬೆಳಗುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ಭೂಮಿ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ದೂರ ಹೋಗುವುದರಿಂದ ಹಗಲು ಕಿರಿದಾಗಿ ಕತ್ತಲೆ ಬೇಗ ಆವರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಆಗಸದ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಆಕಾಶ ಗೂಡುಗಳು ಉರಿಯುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಮನೆಯೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸಲು ದೀಪಗಳು ಬೆಳಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮನದೊಳಗಿನ ಕತ್ತಲೆಯನ್ನು ಓಡಿಸಲು ಭಗವಂತನ ಸ್ಮರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಈ ರಾಜಸ್ಥಾನಿ ಶೈಲಿಯ ಚಿಕಣಿ ಕಲಾಕೃತಿ ರಚಿಸಿದ ಚಿತ್ರ ಕಲಾವಿದ ಸಂದೇಶ ನೀಡುತ್ತಾನೆ.

ಆಡಳಿತ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಕಾಲಗಣನೆಗೆ ಇಂದು ನಾವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತ್ಯ ಜನವರಿ ಡಿಸೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿದರೂ ಅದು ಭಾರತದ ಭೌಗೋಳಿಕ ಹಾಗೂ ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿ ಬರುವುದಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬರುವ ಖಗೋಳಿಕ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಭೌಗೋಳಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಹವಾಮಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ವಿಭಿನ್ನತೆಗಳನ್ನು ಆಯಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚಾಲ್ತಿಯಿರುವ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್ ಅಥವಾ ಪಂಚಾಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದವರು ಪೃಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ತಾದ್ಯಾತ್ಮ ಹೊಂದಿದ್ದರಿಂದ ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ ಪಡೆದಿತ್ತು. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಒಂದು ತಿಂಗಳು ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬ ಆಚರಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಕ್ರಮೇಣ ಕಾಲ ಸರಿದಂತೆ ಒಂಬತ್ತು ದಿನಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿ ಇಂದು ಮೂರು ಅಥವಾ ಐದು ದಿನ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಮ್ಮ ಧರ್ಮವೃಕ್ಷವನ್ನು ಪರಕೀಯರು ಹಲವಾರು ವಿಧಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಡರಿಸಿದರೂ ಅದು ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಚಿಗುರೊಡೆಯುತ್ತ ಬಂದು ವಿಶಾಲವಾಗಿ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಹರಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು.